Cәуір – чемпиондар айы. Өйткені осы айда дүниеге келген қазақ спортшыларын санамалап көрсеңіз көзіңіз толық жетеді.

Спорт-шежірені ақтарып отырып, мына бір қызыққа куә болғаным бар. Тәуелсіздік алған 31 жылдың ішінде 16 Олимпиада чемпионы бар екен. Соның ішінде үш чемпион бір күнде дүниеге келген. Мұндай да қызық болады.

Барлығынан басынан тарқатып айтсақ. 1996 жылы Қазақстан ең алғаш рет қатысқан жазғы Олимпиада ойындарында боксшы Василий Жировке 81 килода тең келер ешкім болмады. «Балқаштың жолбарысы» сол жылы үздік боксшыға берілетін Вэл Баркер кубогын да еншіледі. Жиров 1974 жылы 4 сәуірде дүниеге келген.

Арада 4 жыл өткенде Жировтан кейін бокстан екінші алтынды түркістандық жас қыран Бекзат Саттарханов сыйлады. Марқұм Бекзат та 4 сәуір (1980 жылғы) күні дүние есігін ашқан екен. Ал 2016 жылы Бразилия жерінде ешкім күтпеген жерден суда жүзуден 200 метр қашықтықта чемпион атанған Дмитрий Баландин де Василий мен Бекзат секілді сәуір айының төртінші жұлдызында өмірге келіпті.

Бір күнде үш чемпионның өмірге келуі сирек құбылыс деп бағалауға болады.

Жалпы, сәуір айында мына спортшылар дүниеге келген:

1 сәуір - Жәнібек Әлімханұлы әуесқой және кәсіпқой бокстан әлем чемпионы.

4 сәуір - Василий Жиров, марқұм Бекзат Саттарханов және Дмитрий Баландин.

5 сәуір Наталья Рагозинаның туған күні. Әйелдер арасында кәсіпқой бокстан ешқашан жеңілмеген қайсар қыз.

8 сәуірде сүйікті боксшымыз Геннадий Головкин дүниеге келген.

10 сәуірде грек-рим күресінен Бейжің Олимпиадасының күміс жүлдегері Нұрбақыт Теңізбаев өмір есігін ашқан. Ол биыл 40 жасқа толды.

15 сәуірде еркін күрестен КСРО халықтары спартакиадасының және КСРО чемпионы (1963 ж.), КСРО Кубогының иегері (1970 ж.) Әбілсейіт Айханов дүниеге келген.

19 сәуірде қазақ боксының қара нары Әбдісалан Нұрмаханов дүниеге келген.

22 сәуірде Атланта және Сидней Олимпиадасының күміс жүлдегері, әлем чемпионы Болат Жұмаділов дүние есігін ашқан.

Бүгін бокстан Қазақстан әйелдер құрамасының бас бапкері ауысты. Сонымен қатар Париж Олимпиадасында жүлде алған боксшыларға Қазақстан бокс федерациясы тарапынан берілетін сыйақы көлемі анықталды.

Алдымен, бапкерге келсек, бұрымды боксшыларымызды алдағы уақытта Елдос Сайдалин баптайды. Бір кездері боксшы ретінде 60 келіге салмақта елімізде атой салған жігіттердің бірі соңғы 16 жыл көлемінде бапкерлікпен айналысып жүр.

2020 жылдан бері әйелдер боксынан Қазақстан жастар және жасөспірімдер құрамаларының аға бапкері.

Оның жетекшілігімен 2021 жылғы әлем чемпионатында қыздарымыз 2 күміс, 3 қола медаль еншілеген.

2022 жылы Әлем чемпионатында жастар құрамасы 2 алтын, 2 күміс, 3 қола медаль жеңіп алды. Ал 2023 жылы Астанада өткен жастар және жасөспірімдер арасындағы Азия чемпионатында Қазақстан қыздары ел қоржынына 8 алтын, 4 күміс және 9 қола медаль салды. Сондай-ақ, былтыр Арменияда өткен жасөспірімдер арасындағы дүниежүзілік додада 3 алтын, 5 қола медаль жеңіп алды.

Ал осыған дейін Қазақстан қыздар бокс құрамасының бас бапкері болған Шамиль Сафиуллин қызметінен кетті. Өйткені Париж Олимпиадасына әзірге жалғыз Карина Ибрагимова ғана жолдама алған. Сондай-ақ құраманың ішінде алауыздық туралы жиі айтылады.

Одан бөлек, Парижде атой салатын боксшыларға берілетін сыйақы көлемі бекітілді.

Атап айтқанда, төртжылдықтың басты бәсекесінде топ жарған қазақстандық боксшыға 220 мың АҚШ доллары беріледі. Күміс медаль үшін – 120 мың доллар тағайыдалса, үшінші орын алған боксшы 70 мың долларды қалтаға салады. Сондай-ақ, төртінші орынға – $30 000, бесінші орынға – $10 000 сыйақы қарастырылған.

Ал бас бапкер мен жаттықтырушылар алқасы орын алған боксшы сыйақысының 30 пайызына пара-пар қаржылай сыйақы алады, - делінген ҚБФ таратқан хабарламада.

Бүгін бұл жаңалықты боксшыларға федерация президенті Шахмұрат Мүтәліптің өзі хабарлады. Ұлттық құрама мүшелеріне ауызашар берген ол жиын соңында Олимпиадаға лицензия алған боксшылар мен бапкерлерге тағы да ақшалай сыйлық берді. Атап айтқанда, боксшылардың әрбірі 20 мың доллардан алса, бас бапкер Мырзағали Айтжановқа 10 мың доллар берілді. Бұдан бөлек, ұлттық құраманың өзге жаттықтырушылары да сыйақыға ие болды.

Ұлттық құрама ойындарына байланысты үш аптаға жуық демалыстан кейін премьер-лига ойындары қайта жалғасты. Осы турда былтырғы чемпион «Ордабасы» мен күміс жүлдегер «Астана» жеңіліс тапты.

Алдымен Қарағандыда «Шахтер» мен Түркістанның «Тұран» клубы кездесті. Бұрын наурызда Қарағандыда стадион дайын бола бермейтін. Осы жолы әйтеуір үлгеріпті. Бірақ команданың ойыны әзірге премьер-лигаға сай болмай тұр.

Жалпы, алғашқы екі турда қос ұжым да қарсылас қақпасының кілтін таба алмаған еді. Дегенмен, «Тұран» өз алаңында «Қайратпен» тең түсті. Бұған дейін клубтар 2022 жылы ел чемпионатында жолығып, 0:0 есебімен тарқасқан. Оның үстіне «Тұран» 2021 және 2022 жылдары гол ең аз соққан командалардың қатарына кіреді.

Кездесу Игорь Солошенко шәкірттері үшін тағы да сәтсіз аяқталды. Қарсылас команда мәселені бірінші таймда-ақ шешіп тастады. Леонардо Вака мен Бранислав Слука соққан екі гол «Тұранға» жеңіс сыйлады.

«Шахтер» (Қарағанды) – «Тұран» (Түркістан) – 0:2

Голдар: Вака, 7 (0:1). Слука, 39 (0:2).

Екінші ойын Атырауда өтті. Мұнайшы стадионындағы ойында алаң иелері «Жетісу» командасымен жолықты.

Бұл ойында қонақтар жеңіске жетті. Кездесудегі жалғыз голды «Жетісу» сапына 11 жылдан кейін оралған Серікжан Мұжықов салды. Сөйтіп, Қайрат Нұрдәулетов шәкірттері маусымдағы алғашқы үш ұпайларына қол жеткізді.

Алаң иелерінің таразы басын теңестіретін мүмкіндігі болған. Бірақ 77-минутта Игорь Стасевич 11 метрлік айып добын сәтті орындай алмады.

«Атырау» (Атырау) – «Жетісу» (Талдықорған) – 0:1

Гол:Мұжықов, 73 (0:1).

Бір ай демалған «Ақтөбе» өз алаңында премьер-лига дебютанты «Жеңіс» клубын қабылдады. Қонақтар бұл ойында 0:3 есебімен жеңілді. Негізі олардың да мүмкіндіктері болған. Бірақ қауіпті шабуылдары пайдалана алмады. Есесіне, «Ақтөбе» жігіттері прагматикалық ойын көрсетіп, жанкүйерлерін қуантты.

Кездесуде 21 жастағы «Ақтөбе» жартылай қорғаушысы Максим Самородов жасыл алаңдағы 100-ші ойынын өткізді. Футболшы пенальтиден есеп те ашты. Өкінішке қарай, жарақат салдарынан 43-ші минутта алаңнан кетті.

Жалпы, матч тағдыры бастапқы 16 минутта-ақ шешілді. Қазақстан азаматтығын алуға талпынып жүрген Ислам Умаев осы жолы да гол соқты. Қалған уақытта «Ақтөбе» клубы қорғанысқа мән беріп, қарымта шабуылға иек артты. Нәтижесінде «Жеңіс» 90 минутта алаң иелеріне 12 соққы бағыттағанымен, Игорь Шацкийдің қақпасынан саңылау таба алмады. Ал «Ақтөбе» сапында екінші таймда дебют жасаған Доминикан Республикасының шабуылшысы Дорни Ромеро 48-ші минутта алыстан допты шірене тартып, керемет голдың авторы атанды. Бұл футболшы өткен маусымда Боливияның «Олвейз Рэди» клубында доп теуіп, 25 голмен үздік сұрмерген болған.

«Ақтөбе» (Ақтөбе) – «Жеңіс» (Астана) – 3:0

Голдар: Самородов, 13-пенальтиден (1:0). Умаев, 16 (2:0). Ромеро, 48 (3:0).

Алаңнан қуылды: Барач, 73.

Петропавлдағы «Қызылжар» мен Қостанайдың «Тобыл» клубы арасындағы ойында есеп ашылмады.

«Қызылжар» өткен маусымда өз алаңындағы 13 ойында 8 ғана гол жіберген. Сондықтан, Қазақстан Суперкубогының иегері «Тобылға» гол соғу тұрмақ, қарсылас қақпасына дәл соққы жасау қиын болды. Дегенмен, қонақтардан соңғы минутта Жасұлан Жұмашев мүлт кетсе, Ислам Чесноковтың добын қақпашы қайтара білді.

«Қызылжар» (Петропавл) – «Тобыл» (Қостанай) – 0:0

Осы турдың бастысы сенсациясы Алматыда тіркелді. Биылғы маусымның басты фавориттерінің бірі «Астана» дебютант «Елімайдан» ұтылып қалды.

Жалпы, «Елімай» бапкері Андрей Карповичтің «Астанамен» статистикасы жақсы. Ол «Қызылжар», «Ақтөбе» клубтарымен соңғы бес матчтың бәрін де жеңген.

Бірінші таймда есеп ашылмады. «Астана» футболшыларының 1-2 мүмкіндігі болған. Бірақ пайдалана алмады.

Ал екінші кезеңде «Елімайдың» көшбасшысы Квентин Корнет қақпашымен бірге-бірге шығуға ұмтылғанда, Алекса Аманович итеріп құлатты. Бірден төреші «Астана» қорғаушысына қызыл қағаз көрсетіп, алаңнан қуды.

Кездесудің соңғы минуттарында қосалқы құрамнан шыққан 30 жастағы Роман Мұртазаев қорғаушылардың қателігін тиімді пайдаланып, ойын тағдырын шешті.

Осы матчта ерекше көзге түскендердің бірі – «Елімайдың» қақпашысы Денис Кавлинов. Ол соңғы минутта Эльхан Астановтың добын керемет қайтара білді.

«Астана» бұған дейін рремьер-лигасы аясында өз алаңында 2023 жылдың 16 сәуірінде «Қайраттан» 0:3 есебімен жеңілген.

«Астана» (Астана) – «Елімай» (Семей) – 0:1

Гол: Роман Мұртазаев, 89 (0:1)

Алаңнан қуылды: Алекса Аманович, 58 минут («Астана»).

Турдың орталық матчы «Ордабасы» мен «Қайраттың» матчында да күтпеген есеп тіркелді. Сарапшылардың пікірінше, ел чемпиондары айқын фаворит саналған. Оның үстіне чемпионат аясында «Қайрат» 2021 жылдан бері «Ордабасыны» жеңбеген еді.

Алайда қонақтар еш қаймықпай, алаң иелерінен кем түспеді. Тіпті бірінші таймның соңында «Қайраттың» бұрыштамадан көтерген добын Әділет Садыбеков қақпаға тура тепті. Бірақ доп қорғаушы Игорь Пластунға жанасып, автогол ретінде тіркелді. Екінші таймда өткен маусымның сұрмергені Жоау Паулу алыстан керемет соққы жасап, есепті еселеді. Осылайша, Жоау Паулу «Ордабасы» - «Қайрат» арасындағы кездесуіндегі голдар санын 8-ге («Қайрат» - 6 гол, «Ордабасы» - 2 гол) жеткізді. Қалған уақытта айып алаңынан Жасур Яхшибоев есепті қысқартқанымен, командасын жеңілістен құтқара алмады.

Өз кезегінде «Қайраттан» Дмитрий Сергеев оңтайлы сәтті пайдалана алмаса, 19 жастағы Ян Труфанов бос қақпаға гол соқпады. Қорытынды есеп – 1:2.

Футболдан Қазақстан премьер-лигасы қайта жалғасты. Ұлттық құраманың ойынына байланысты ұзақ үзілістен кейін сенбі күні екі матч ойналды.

Алдымен Қарағандыда «Шахтер» мен Түркістанның «Тұран» клубы кездесті. Бұрын наурызда Қарағандыда стадион дайын бола бермейтін. Осы жолы әйтеуір үлгеріпті. Бірақ команданың ойыны әзірге премьер-лигаға сай болмай тұр.

Жалпы, алғашқы екі турда қос ұжым да қарсылас қақпасының кілтін таба алмаған еді. Дегенмен, «Тұран» өз алаңында «Қайратпен» тең түсті. Бұған дейін клубтар 2022 жылы ел чемпионатында жолығып, 0:0 есебімен тарқасқан. Оның үстіне «Тұран» 2021 және 2022 жылдары гол ең аз соққан командалардың қатарына кіреді.

Кездесу Игорь Солошенко шәкірттері үшін тағы да сәтсіз аяқталды. Қарсылас команда мәселені бірінші таймда-ақ шешіп тастады. Леонардо Вака мен Бранислав Слука соққан екі гол «Тұранға» жеңіс сыйлады.

«Шахтер» (Қарағанды) – «Тұран» (Түркістан) – 0:2
Голдар: Вака, 7 (0:1). Слука, 39 (0:2).

Екінші ойын Атырауда өтті. Мұнайшы стадионындағы ойында алаң иелері «Жетісу» командасымен жолықты.

Бұл ойында қонақтар жеңіске жетті. Кездесудегі жалғыз голды «Жетісу» сапына 11 жылдан кейін оралған Серікжан Мұжықов салды. Сөйтіп, Қайрат Нұрдәулетов шәкірттері маусымдағы алғашқы үш ұпайларына қол жеткізді.

Алаң иелерінің таразы басын теңестіретін мүмкіндігі болған. Бірақ 77-минутта Игорь Стасевич 11 метрлік айып добын сәтті орындай алмады.

«Атырау» (Атырау) – «Жетісу» (Талдықорған) – 0:1

Гол:Мұжықов, 73 (0:1).

Ертең «Қызылжар» (Петропавл) мен «Тобыл» (Қостанай), «Ақтөбе» мен «Жеңіс» (Астана), «Астана» мен «Елімай» (Семей), «Ордабасы» (Шымкент) мен «Қайрат» (Алматы) командалары арасында үшінші турдың қалған ойындары өтеді.

Түркияның Анталья қаласында дзюдо күресінен әлемдік Grand Slam басталды. Жарыстың алғашқы күнінде әдеттегідей 48 келі салмақта күрескен Абиба Әбужақынова қола жүлде алды.

Қазақ балуаны алғашқы айналымда бос болған. Одан кейін Португалия дзюдошысы Ракель Бритоны оңай жеңді. Сосын ресейлік Кристина Дудинаны ипонға түсірді. Ширек финалда АҚШ-тан келген Мария Лаборденің осал тұсын тапты. Жартылай финалда 3 дүркін әлем чемпионы жапон мықтысы Нацуми Цунодадан айласын асыра алмады. Абиба бұл балуаннан осымен үшінші рет жеңіліп отыр. Соңғы рет Азия ойындарының финалында есе жіберген.

Ал қола медаль үшін бейтарап ту астында өнер көрсететін ресейлік дзюдошы Сабина Гилязовмен күресіп, хансокумен жеңіске жетті.

Айта кететін жайт, Абиба Әбужақынова аталған спортшыдан 4 апта бұрын Ташкент Гранд Слэмінің финалында есе жіберген еді.

Сөйтіп, 27 жастағы спорт биылғы жылы төртінші жарысында жүлде еншілеп отыр.

Қаңтар айында ол Португалияда өткен Grand Prix және Бакудегі Grand Slam жарысында үшінші орынға тұрақтаған. Ташкентте мансабында алғаш Grand Slam жарыстарының күміс медалін алған. Жалпы Grand Slamдер де жеті медаль жеңіп алды.(6 қола,1күміс) Grand Prix жарыстарында алған 1 алтын, 1 қола жүлдесі бар.

Бұдан өзге күрескен Қазақстан дзюдошылары іріктеу кезеңдерінде сүрініп, жарыста жүлдесіз қалды. Олардың арасында 66 келіде белдескен 2021 жылғы әлем чемпионатының күміс жүлдегері Ғұсман Қырғызбаев бар.

Футболдан Қазақстан құрамасы Еуропаға бара ма деген аз-кем үміт болған. Былтырдан бері екі рет мүмкіндік алдық. Ең оңай жолы сырт алаңда Словенияны жеңу керек еді. Ол бұйырмады. Екіншісі Афиныда Грекияны, сосын Грузия-Люксембург жұбының жеңімпазын қапы қалдыру еді. Оңай емес екенін бәрі түсінді. Бірақ бұйырған бақ болса кетпейді деп едік. Алайда ежелгі Эллада елінедегі жорығымыз сәтсіз аяқталды.

Бас бапкер Магомед Адиев негізгі құрамда екі жылдан бері еліміздің бас командасында ойнамаған Эльхан Астановты шығарды. Қорғаныста алғаш рет Темірлан Ерлановты ойнатты. Оның тактикасы жемісін бермеді. Матчтың алғашқы 15-минутында бірден екі гол жіберді.

Үзіліске дейін есеп 4:0-ге жетті. Екінші таймда алаң иелері тағы бір мәрте мергендік танытып, ойсырата жеңді.

Енді біздің футболшылар құрлықтық додаға қатыса алмайды. Десе де тағы бір кездесу өткізеді. Яғни, Грузия құрамасынан ұтылған Люксембургпен жолығуы қажет.
Магомед Адиев қызметінен кете ме не қала ма – әзірге белгісіз. Ұлттық құраманың бас бапкері бұл мәселені Қазақстан футбол федерациясының президенті Әділет Барменқұовтпен бірге ақылдасып шешетінін жеткізді. Қазақстан мен Грекия арасындағы матчтан кейін әлеуметтік желіде бас бапкерді алып тастауды талап еткен жазбалар көбейді. Өйткені қазақстандық жанкүйерлерге команданың дайындығы және жаттықтырушының такитикасы ұнай қойған жоқ. Матч соңындағы баспасөз мәслихатында ресейлік маман Магомед Адиев 26 наурыздағы ойынға дейін, яғни, Қазақстан-Люксюмбург кездесуіне дейін қызметте қалатынын қадап айтты. Ал ары қарай шешімді федерация басшысы қабылдайды.

Ол сондай-ақ өз шәкірттерінің алаңда өте көп қателескенін мойындады. Мұндай ойынмен жеңіс туралы айтудың өзі ұят деп отыр. Барлық кінә мен жауапкершілікті өз мойнына алды.

«Сыншыларға не деп жауап берем? Бізді өте көп мақтады және қолдау көрсетті, сол үшін бәріне разылығымды айтам. Қазақстан мен үшін өте көп жақсылық істеді. Айтылатын барлық сынды тура қабылдаймын, ақталмаймын. Жеңіліске басты кінәлі адам – мен. Бүгін-ақ отставкаға кетер ем. Алайда, федерацияға деген көзқарасыммен бұлай жасай алмайм, яғни мен олармен ақылдаспай өзім шешім қабылдамаймын», - деді Магомед Адиев.

Отандық жанкүйерлерге бұл жеңіліс ауыр тиді. Желіде түрлі жазбалар жүр. Әркім өзінше себеп іздеп жатыр. Біз осы ретте негізі факторларға тоқталып өтсек.

Тактикалық қателік

Ең бірінші кезекте бас бапкер Магомед Адиев тактикалық тұрғыда қате жіберді. Мұны өзі де баспасөз мәжілісінде мойындағандай болды.

Ойын алдында Грекия бапкері Густава Пайет Қазақстанның қалай ойнайтынын білемін деген. Соған орай, Адиев тактиканы өзгертсе керек. Бірақ қарсыласты алдап соғамын деп, өзі жаңылсса керек.

Өйткені көптен ұлттық құрамада негізгі құрамда шықпағандар осындай ең маңыздыматчта алғашқы минуттан ойын көрсетті.

Алдымен қорғаныс шебінен бастасақ,Нұрәлі Әліптің жоқтығы бас бапкердің жоспарын күл талқан етті.

Нұрәлінің орнын Темірлан Ерланов басты. Бірақ ол сенімді ақтай алған жоқ. Голдардың көбісі соның позициясынан кіріп, өзі де шабуылға шығар тұста пас беруден қателесіп жатты.

Магомед Адиев Қазақстан құрамасына бас бапкер болғалы Темірлан Ерлановты ешқашан ресми матчта негізгі құрамда шығармаған. Енді ең шешуші ойында тексерілмеген эксприментке баруы түсініксіз.

Бұл позицияға Бактиер Зайнутдиновтің ойнауы мүмкін екені де айтылған. Өйткені «Бешикташтағы» кейбір матчтарда қорғаушы міндетін атқарып жүр. Сосын «Тобыл» капитаны Роман Асранкулов қазір бабында еді.

Эльхан Астанов былтыр соңғы матчтардың ешқайсысында құрамаға шақырылмаған болатын. Биыл «Астанадағы» алғашқы екі турдағы ойыны бас бапкердің сенімін оятса керек. Алайда Астанов бастапқы 30 минутта допқа аяғы мүлдем тиген жоқ. Осы кездесудегі ең нашар ойын өткізгендердің бірі.

Көшбасшының жоқтығы

Еуропаның ортанқол құрамаларында кемі бір көшбасшы ойыншы болады. Егер команданың ойыны жүрмей жатса, сол тізгінді өз қолына алады. Мысалы, Грузияда қазір Хвича Кварацхелия бар. Бізде шабуылда ойынды ширататын, керек кезде өзі де гол соға алатын футболшы жетіспейді.

Дубайдағы оқу-жаттығу жиын

Дубайдағы оқу-жаттығу жиынының мақсаты сәл түсініксіз болып қалды. Қыс бойы отандық командалардың көбісі Түркияда жаттықты. Енді күн жылығында Біріккен Араб Әмірліктеріне барудың мәнісі бар ма еді? Оның үстіне, Абат Айымбетов, Бактиер Зайнутдинов, Нұрәлі Әліп бұл жиынға қатыса алмады.

Афиныда ойнайтын болғандықтан бәлкім Түркияны таңдау салу қажет пе еді? Адаптация жасау сол кезде оңайға түсуші еді.

Жылдам гол

Матчтың 15-минутында есеп 2:0 болып жатты. Бұл команданы психологиялық тұрғыда сындырды. Ең болмаса, осыдан кейін бір гол салғанда жағдай өзгеруі мүмкін еді. Оған гректер мүмкіндік берген жоқ. Қайта өздері қарқындарын үдетіп, үзіліске дейін есепті 4:0-ге жеткізді.

Үлкен матчтарға дайын болмау

Магомед Адиев Қазақстанға келгелі бастапқы ойындарда жақсы нәтиже көрсетуді әдетке айналдырды.

Ол мысалы, 2021 жылы Қарағандының «Шахтер» клубымен Еуропа Конференция лигасынының бірнеше іріктеу кезеңінен сәтті өтті. Азулы Румыняның «Стяуа» сияқты клубтарын қапы қалдырды. Алайда топтық кезеңге жолдама беретін соңғы ойында Израильдің «Маккаби Тель-Авив» клубына төтеп бере алмады.

Ұлттық құрама тізгінін ұстаған тұста да Адиевке де көп ешкім сенген жоқ. Бірақ ол біраз сенсация жасады. Ұлттар лигасында Словакияны артқа тастады. Еуро-2024 іріктеу турнирінде Астанада Дания мен Солтүстік Ирландияны, сырт алаңда Финлядния мен тағы сол Солтүстік Ирландияны қапы қалдырды. Алайда финалдық ойын саналған Словениямен кездесуде есе жіберді. Бұл жолы екінші мүмкіндігінде Грекияға шамасы жетпеді. Демек, екі финалда ұтылып отыр.

Қазақстан футболшылары да әзірге мұндай үлкен матчтарға дайын еместігін байқатты.

Сонымен қатар көп футболшылардың ораза ұстауы да әсер еткендей көрінді. Ерекше мотивациямен шыққан Грекия футболшыларына 90 минут төтеп беру әл-қуаты аз жігіттерге оңайға соқпады.

Бұл күні оның үстіне Грекия футболшыларының тепкен доптарының бәрі қақпаға кірді. Реализация тұрғысынан оларда проблема болмады.

Аналитикалық SofaScore сайты жариялаған бағалауда Қазақстан сапынан ең жақсы ойынды Ислам Чесноков көрсеткен (7.0). Ең әлсізі - Ян Вороговский (5.5) мен Бағдат Қайыров (5.6).

Грекия – Қазақстан – 5:0 (4:0)

Голдар: Бакасетас. 9-пенальтиден (1:0). Пелкас, 15 (2:0). Яннидис, 37 (3:0). Курбелис, 40 (4:0). Тапалов, 86-автогол (5:0).

Грекия: Одиссей Влаходимос, Джордж Болдок (Лазарос Рота, 67), Пантелис Хацидиакос (Панайотис Ретсос, 46), Константинос Мавропанос, Костас Цимикас, Анастасио Бакасетас (Андреас Бухалакис, 75), Димитриос Курбелис, Петрос Мандалос, Георгиос Масурас, Димитриос Пелкас (Гиоргос Якумакис, 63), Фотис Иоаннидис (Яннис Константелиас, 63);

Қазақстан: Игорь Шацкий, Ян Вороговский, Темирлан Ерланов, Александр Марочкин, Марат Быстров, Бағдат Қайыров (Еркін Тапалов, 46), Абзал Бейсебеков (К) (Әділет Садыбеков, 46), Бактиер Зайнутдинов, Ислам Чесноков (Александр Зуев, 67), Эльхан Астанов (Рамазан Оразов, 46), Максим Самородов (Абат Айымбетов, 77);

Рефери: Данни Маккели;

Грекия, Афины, «Айя-София» стадионы.

Италияның Бусто-Арсицио қаласында бокстан лицензиялық турнир өз мәресіне жетті. Қазақстан спортшыларына бес жолдама бұйырды.

Қыздардан бірде-біреуі Парижге лицензия ала алмады. Соңғы жарыс күні Валентина Хальзова мен Алуа Балқыбекова мүлт кетті.

Валентина Хальзова ширек финалда Ұлыбритания боксшысы Кинди Нгамбадан жеңілді. Қарсыласы отандасымызды 3 мәрте нокдаунға түсіріп, уақытынан бұрын жеңіске жетті. Бұл 75 келіге дейін салмақ дәрежесі болатын.

Ал Алуа Балқыбекова (50 келі)германиялық Макси Карина Клоетзерден айласын асыра алмады. Қарсыласына 2:3 есебімен жол берді.

Жігіттерден 63,5 келіге дейін салмақта барған Мұхамедсабыр Базарбайұлынан басқасы жолдамаға қол жеткізді.

Жігіттерден Сәкен Бибосынов (51 келі) ширек финалда Еуропа чемпионатының күміс жүлдегері, ұлыбританиялық Киаран Макдональдтан айласын асырып, лицензияға қол жеткізді.

Бибосынов бірінші және екінші раундта қарсыласын айқын басымдықпен ұтып, үшінші раундта бір рет нокдаун алды.

өрешілердің бірауыздан шешімімен отандасымыз Олимпиада жолдамасына ие болды.

Осылайша Сәкен Бибосынов карьерасындағы екінші Олимпиадада бақ сынамақ. Ол осыған дейін Токио Олимпиадасында сынға түскен болатын.

Махмұд Сабырхан (57 келі) 2011 жылы Астана төрінде өткен жасөспірімдердің әлем чемпионатында топ жарған, сонымен қатар осы жылы әлемде ең мықты жасөспірім атағын жеңіп алған аса тәжірибелі тәжікстандық боксшы Асрор Вохидовтың осал тұсын тапты.

Аса тартысты өткен жекпе-жек қорытындысы бойынша Сабырхан қарсыласын 4:1 есебімен жеңіп, лицензияға ие болды.

Махмұд Сабырхан алғашқы іріктеу сынында эфиопиялық Лета Фикремариам Ядесамен жұдырықтасып, 5:0 есебімен ұтса, осы турнирдегі екінші айқасында Таиланд боксшысы Саравут Суктхетті 3:2 есебімен жеңді.

Қазақстан ұлттық құрамасының капитаны Асыланбек Шымбергенов (71 келі) ширек финалда 2021 жылғы әлем чемпионатының қола жүлдегері Әзербайжан боксшысы Вархан Алиевпен жұдырықтасып, қарсыласын 5:0 есебімен қапы қалдырды.

Бұл оның Олимпиада ойындарындағы алғашқы мүмкіндігі болмақ.

Ал 80 келі салмақта ел намысын қорғаған Нұрбек Оралбай ширек финалда Ирландия боксшысы Келин Кассидиді 3:2 есебімен тізе бүктірді.

Нұрбектің егізі Айбек Оралбай (92 келі) ширек финалда АҚШ боксшысы Джамар Тэллиді үйіне қайтарып, Италиядағы бесінші жолдамаға ие болды.

Қазіргі кезде Сәкен Бибосынов (51 келі), Махмұд Сабырхан (57 келі), Асланбек Шымбергенов (71 келі), Нұрбек Оралбай (80 келі) және Айбек Оралбай (92 келі) және былтыр Қытайдың Ханчжоу қаласында өткен Азия ойындарында Қамшыбек Қоңқабаевтың (+92 келі) жолдамасы бар.

Футболдан Қазақстан кубогының 1/8 финалына қатысатын барлық команда анықталды. Жарыстың бірінші кезеңінен «Оңтүстік академиясы», «Тараз» және SD Family (Астана) командалары сүрінбей өтті.

Қазақстан кубогының 1/8 финалындағы ойындар 13 және 14 сәуір күндері өтеді. Жарыстың аталған сатысында Премьер-лиганың 13 клубымен бірге бірінші кезеңде үздік шыққан үш команда бақ сынайды.

Айта кетейік, 1/8 финал жеңімпаздары бір ойын арқылы анықталады. Кездесу жеребеде бірінші көрсетілген клубтардың алаңдарында ұйымдастырылады.

13 сәуір

14:00 «Қайсар» - «Тобыл»
14:00 «Атырау» - SD Family
16:00 «Жеңіс» - «Астана»
18:00 «Қайрат» - «Тұран»

14 сәуір

14:00 «Тараз» - «Ордабасы»
14:00 «Оңтүстік» - «Қызылжар»
16:00 «Елімай» - «Шахтер»
16:00 «Ақтөбе» - «Жетісу»

1/4 финал 8 мамырға, ал жартылай финал 29 мамыр мен 19 маусымға жоспарланған.

Грузия астанасы Тбилиси қаласында дзюдо күресінен әлемдік Grand Slam аяқталды. Қазақстанға 1 алтын, 1 қола жүлде бұйырды.

Жарыстың алғашқы күні екі бірдей спортшымыз тұғырдан көрініп, жанкүйерлерін қуатты. Әсіресе, ерлер арасында 60 келіде күрескен жамбылдық Нұрқанат Серікбаев қарсылас шыдатпады.

Ол Тбилиси татамиінде барлығы бес кездесу өткізіп, бесеуін де жеңіспен аяқтады. Іріктеу кезеңінде отандасымыз Джохан Рожас (Колумбия), Иехонатан Векслер (Израиль) және Дильшот Халматовтан (Украина) басым түсті. Ал жартылай финалда Grand Slam жарысының үш дүркін жеңімпазы Балабай Агаевтың осал тұсын тапты. Финалда Израиль спортшысы Ям Уолцакқа мүмкіндік қалдырған жоқ.

Айта кетерлігі, бұл отандасымыздың Grand Slam жарысындағы алғашқы алтыны. Сөйтіп, Нұрқанат Серікбаевқа әлемдік рейтингте қосымша 1000 ұпай еншіледі.

Сондай-ақ әйелдер арасында 48 келіде татамиге шыққан Ғалия Тынбаев қола жүлдегер атанды. Ол жартылай финалға дейін жетіп, шешуші белдесуде оңтүстіккореялық спортшыға есе жіберді. Ал қола медаль үшін өткен кездесуде испаниялық Лапуэрто Гомасты қапы қалдырды.

Қалғаны әдеттегідей жеңіліс тапты. Теміртаулық Ислам Бозбаев 100 келіге дейін салмақта ширек финалға жеткен. Алайда, ширек финалда грузиялық Микаил Жапаридзеге қарсы қауқар таныта алмады. Жұбаныш белдесуді Бозбаев Өзбекстан өкілі Ерназар Сәрсенбаевқа қарсы өткізіп, уақытынан бұрын ұтты. Алайда, қола жүлде үшін күресте Аустрия балуанына есе жіберіп, турнирді бесінші орынмен аяқтады.

Аталған жарыстың соңғы күнінде татамиге шыққан аса ауыр салмақтағы Ерасыл Қажыбаев жартылай финалға шыққан еді. Алайда, финалдық сынға жолдама беретін белдесуде Токио Олимпиадасының күміс жүлдегері Гурам Тушашвилиден ұтылды.

Алғашқы жарыс күніндегі бір алтын, бір қоланың арқасында Қазақстан 83 елдің ішінде 7-орынға тұрақтады.

Әзербайжан астанасы Баку қаласында өтіп жатқан «Ұлы Жібек жолы» халықаралық турнирінде финалға шыққан боксшылар анықталды.

Қазақстан намысын қорғап жатқандар арасында ең жеңіл салмақтағы 2021 жылғы әлем чемпионы Теміртас Жүсіпов әзірге сенімді ақтап тұр. Отандасымыз жартылай финалда ресейлік Адам Алиевпен жұдырықтасты. . Жекпе-жек барысында Теміртас екінші раундта үстемдігін арттырып, сериялық соққыларын қарсыласына жақсы өткізе алды. Ал үшінші раундта да Жүсіпов қарқынын бәсеңдетпей, Баку бәсекесінің финалына шығып отыр.

Сондай-ақ 54 келідегі Тимур Қабдешов әзірге жақсы келеді. Қазақ боксшысы жартылай финалдатағы бір ресейлік ресейлік Максим Кузнецовтың осал тұсын тапты. Финалда ол енді өзбек боксшысы Худжаназар Нортоджиевпен жұдырықтасады.

Ал Талғат Сырымбетов (60 келі) жартылай финалда өзбек жігіті Бахтиер Асадовтан басым түсті. Қарағандылық боксшы жігері мен жылдамдығының арқасында өзінің мықтылығын дәлелдей алды.

Сол секілді жартылай финалда 71 келіде жұдырықтасатын Дархан Дүйсебай да парсы боксшысын төрешілер шешімі бойынша ұтты.

Түркістан облысының тумасы 92 келіде сынға түскен Сағындық Тоғамбай жартылай финалда Ресей спортшысы Рамазан Ханалиевті үйіне қайтарды.

Енді ол финалда әлем чемпионы, Олимпиада ойындарының жүлдегері Альфонсо Лорен Домингеспен жұдырықтасады. Айта кететін жайт, куба боксшысы бүгінде Әзірбайжан азаматтығын алып, сол елдің атынан сынға түсуде.

Жеңіліс тауып, елге ертерек қайтқан боксшылар арасында Дамир Әбдіқадыр (51 келі), Серік Теміржанов (63,5 келі), Бақтияр Смағұлов (67 келі), Тимур Нұрсейітов (75 келі), Бекзат Таңатар (86 келі), Қамшыбек Қоңқабаев (92 келіден жоғары) бар.

Футболдан Ұлттар лигасы плей-офф сатысы аясында Қазақстан құрамасы Грекиямен кездесу үшін Афиныға аттанады. Құрама осыған дейін Дубайда оқу-жаттығу жиынын өткізген.

Сол жиында жігіттер Түрікменстан құрамасын 2:0 есебімен жеңген еді. Күні кеше құрамаға Түркияда доп тебетін Бақтиер Зайнутдинов пен Абат Айымбетов келіп қосылды.

Зайнутдинов – Стамбұлдың «Бешикташында», Айымбетов «Адана Демирспор» клубында ойнап жүргені белгілі. Енді құрама сапына Санкт-Петербургтен Нұралы Әліп келуі керек.

Еске салайық, 21 наурызда Ұлттар лигасының жартылай финалында Қазақстан құрамасы Афиныда Грекиямен кездесу өткізеді. Жеңгені финалға шығып, бірінші орынға және Еуропа чемпионатына берілетін жолдамаға таласады.

Әзірге Идрис Умаевтың жағдайы белгісіз. 25 жастағы ресейлік шабуылшы бірнеше күннен бері Қазақстан азаматтығын алу процесімен жүгіріп жүр.

Бас бапкер Магомед Адиевтің айтуынша, Умаевтың құрамаға қосылуы шабуылда таңдау жасауға мүмкіндік береді.

Жалпы, Грекиямен матчқа қатысатын ойыншылар тізімі мынандай:

Қақпашылар: Игорь Шацкий («Ақтөбе»), Бекхан Шайзада («Ордабасы»), Данил Устименко («Қайрат»)

Қорғаушылар: Сергей Малый, Темірлан Ерланов (екеуі де – «Ордабасы»), Роман Асранкулов, Руслан Валиуллин, Еркін Тапалов (бәрі – «Тобыл»), Марат Быстров, Александр Марочкин, Ян Вороговский (бәрі – «Астана»), Бағдат Қайыров, Әділхан Таңжарықов (екеуі де – «Ақтөбе»), Нұралы Әліп («Зенит», Ресей), Александр Зуев («Арсенал», Ресей);

Жартылай қорғаушылар: Асхат Тағыберген («Ордабасы»), Рамазан Оразов, Максим Самородов (екеуі де – «Ақтөбе»), Бактиер Зайнутдинов («Бешикташ», Түркия), Әділет Садыбеков («Қайрат»), Исламбек Қуат, Абзал Бейсебеков (екеуі де – «Астана»), Ислам Чесноков («Тобыл»);

Шабуылшылар: Абат Айымбетов («Адана Демирспор», Түркия), Эльхан Астанов, Рамазан Кәрімов (екеуі де – «Астана»)

Ал Грекия құрамасының бас бапкері Густаво Пойет ол Қазақстанды «жеңіп», финалдық матчқа да жоспар құрып тастаған. Яғни, Грузия – Люксембург жұбының қай жеңгенімен онаймыз деп алақанын ысқылап отыр.

Грекия баспкері Қазақстанға қарсы мына ойыншыларды алаңға шығарады:

Афанасиадис, Пасхалакис, Диудис, Влаходимос, Хацидиакос, Кулиеракис, Мавропанос, Рецос, Цавеллас, Балдок, Рота, Салиакас, Цимикас, Бакасетас, Бухалакис, Курбелис, Мандалос, Сиопис, Зека, Хацигиованис, Констанделиас, Масурас, Пелкас, Цолис, Гиако Умакис, Иоаннидис, Павлидис.

Ол бала кезінде Виктор Абгольцты үлгі тұтып, «Шахтердің» сапында ойнауды армандаған еді. Бірақ футболдағы карьерасы Алматының «Қайратынан» басталды. Кейіннен Украинаның «Днепрінде» ойнап, сол команданың жалпы тарихындағы 50 үздік футболшының қатарына енді. Ал спорттық мансабын Франция аяқтап, кәрі құрлықта қалып қойған футболшыларымыздың бірі – Эдуард Сон туралы әңгіме қозғамақпыз.

Эдуард Сон – 1964 жылы, 18 тамызда Қарағанды қаласында дүниеге келген. Футболға деген қызығушылығы ерте оянған ол алғаш танымал балалар бапкері Анатолий Чудиновтың дайындық тобына барады. Бірақ жасы жетпегендіктен қабылдамай қояды. Араға аз уақыт салып, екінші рет бағын сынап көреді. Сол кезде баланың талабына риза болған бапкерлер жаттығуға қатысуға рұқсат береді. Онымен бірге бұл топта Першин, Чухонцев, Мищенко, Дубков сияқты болашақ футбол жұлдыздары жаттығып жүрді. Келесі жылы танымал футболшы, кейіннен бапкер ретінде өзін мойындатқан Серік Бердалиннің қарамағында ойнады. Жақсы қырынан танылып келе жатқан жас бала 1978 жылы Алматы қаласында жаңадан ашылған республикалық спорт интернатына жолдама алады. Алғашқы жылы отбасы рұқсат бермей, содан келесі жылы түсуіне тура келді. Бұл жерде белгілі футболшы Евгений Кузнецовтан тәлім алды.

Ал 16 жасында Игорь Волчок жатттықтырған «Қайраттың» қосалқы құрамына ілігеді. Осыдан кейін Қазақстан жасөпірімдер құрамасына ойнауға мүмкіндік алып, жасөпірімдер арасындағы бүкілодақтық турнирге қатысады. Бұл турнирде өзінің шеберлігін дәлелдеп, КСРО жасөпірімдер құрамасынан шақырту алды.

– Құрамада Игорь Петров, Павел Яковенко, Станислав Черчесов, Геннадий Литовченко, Игорь Панкратьев секілді ойыншылар болды. Бұл жігіттердің барлығы кейіннен футболда өз есімдерін қалыптастыра білді. Сосын келесі көктемде «Қайраттың» құрамында алғашқы жалақымды ала бастадым. Кейіннен мені дубльге ауыстырды. Өйткені негізгі құрамда Стукашов пен Пехлеваниди секілді үздік шабуылшылар болды. Екеуі де талантты, олармен бәсекеге түсу қиын еді. Бұл тұста Алматы командасының шабуыл шебі мен жартылай қорғаушылары мықты болатын. Сергей Ледовских, Вахид Масудов, Антон Шох, Құрбан Бердыев... Айта берсең, көп. Негізгі құрамға ілігу оңай емес, өзімше ренжіп те жүретінмін. Неліктен, басында негізгі құрамға алынбағанымды енді түсінемін, – дейді Эдуард Сон.

Алғаш «Қайраттың» негізгі құрамында 1983 жылы 19 жасында дебюттік кездесуін өткізді. Келесі жылы Сергей Стукашов Мәскеудің «Динамосына» ауысқанда екінші шабуылшы мәселесі бапкерлердің бас ауруына айналды. Ол кезде қосалқы құрамда Николай Зайцев Юрий Найдовский және осы Эдуард Сон болды. Бапкерлердің тандауы Сонға түсіп, сол сенім үдесінен шыға білді.

Алғашқы голын Мәскеудің «Спартак» командасының қақпашысы Ринат Дасаевтың қақпасына соқты. «Қайрат» сол кездері 10 жыл бойы Мәскеуде «Спартакты» жеңу былай тұрсын, тең ойынға зар болып жүрген. Әрбір ойында кемі қақпаларына 3-4 доптан жіберіп, Алматыға бос қайтатын. Міне осы сәтсіз серияны 1985 жылы Эдик үзген болатын. Құрбан Бердьевтен тамаша пас алғаннан кейіннен, Дасаевпен бетпе-бет шығады. Ринаттың қақпадан шығып кеткенін байқап, төбесінен (парашют) асыра салады. Бұл гол жанкүйер есінде ұзақ сақталары сөзсіз.

Ал екінші голын Тбилисидің «Динамосының» қақпасының дәл тоғыздығына тоғытты. Осы маусымда негізгі құраммен бірге 25 кездесу өткізді.

Осылайша «Қайраттың» негізгі құрамының ойыншысына айналып келе жатқан жас футболшыны аяқ астынан әскер қатарына шақырады.

– «Қайраттан» кетемін деген ешқандай ой болмаған. Командаға ешқандай сатқындық жасаған жоқпын, оны кейбір жанкүйерлер түсінбейді екен. Керсінше,

Алматыда тұрып, «Қайратта» ойнауды армандайтынмын. Маған қаланың өзі ұнайды. Біз одақтың құрамындағы елдердің астаналарын аралап көрдік, алайда ешқайсысы Алматы сияқты жақын болған емес. «Қайраттың» құрамына 15 жастан асқанда іліктім, сондықтан туғанымдай болып кеткен команда. Оның үстіне, кетпес бұрын командамен бір жетістікке жетуді қалайсың. Мәсуеудегі «Спартакпен» ойында Смоленсктің «Искра» клубының басшылары Геннадий Миневич пен Сергей Морозов отырыпты. Сол кезде олардың көзіне түскен екенмін. Мен туралы сұрастырып білгендерінде, әскер қатарында болмағанымды байқаған. Олар жылдың соңын күтіп, Мәскеудің

ЦСКА командасы арқылы өздеріне шақырып алды. Кеңес Одағының бас штабы мені тауып, Мәскеудің әскери бөліміне 48 сағат ішінде келуді бұйырды. Ал «Қайрат» басшылары ештеңе істей алмайтындарын айтып, баруым керектігін жеткізді. Бұл жағдай аздап көңілімді қалдырды, өйткені көптеген ойыншылардың осындай мәселесін Қазақстанда-ақ шешіп жүрген. Ал мені алып қалмады. Сөйтіп, заттарымды жинап, Смоленскіге ұшып кеттім. Ол жақта екі жыл ойнадым, – дейді футболшы.

«Искра» сол жылы сәтсіз ойнап, бірінші лигадан екінші лигаға түсіп қалады. Дегенмен кубоктық матчта көзге түскен Сонды «Днепрдің» селекционерлері байқап, командасына шақырады. Дәл осы кезде Украина командасының белді шабуылшылары Протосов, Литовченко командадан кетіп, орнын басатын ойыншылар қажет болды. Осы кезде команданың құрамын толықтырған – Сергей Морозов, Вадим Евтушенко, Василий Сторчак сияқты жаңа ойыншылардың арасында Эдуард Сон да бар.

– Жаңа команда сапында алғашқы оқу-жаттығу жиындарына қателеспесем, Уругвайға бардық. Ол жақта шағын турнир өтті. Жарысқа «Пеньяроль», «Насьональ» және Парагвайдың «Олимпия» командалары қатысты. Жай ғана жолдастық кездесу форматындағы турнир болса да, стадионда 80 мың адам отырды. Адамдарың футболға деген фанатизмін көріп, таңқалдым. Біз бұл турнирде жеңіске жеттік. Негізі қарсыластарымыздың атақ-дәрежесі жоғары еді. Бұл біздің жарқын жеңістеріміздің бастауы болды. Ал чемпионат басталғанда бас бапкер Евгений Кучеревский ойыншы ретінде ұнайтынымды, бірақ шабуылшы шегінде сенім арта алмайтынын айтты. Өйткені Владимир Лютый пен Евгений Шахов, Вадим Евтушенко болды. Былайша айтқанда КСРО футболының гранд ойыншылары. Сондықтан тек сол қапталдағы жартылай қорғаушы болуымды өтінді. Қапталда ойнап, әрі-бері жүгіре алмайтынымды айттым. Бас бапкер ортада ойынды жүргізетін Александр Сорокалет көмектесетінін айтты. Әйтеуір, қай кезде шабуылға қосылып, қай тұста демалып алу керектігін сол көрсетіп тұратын. Осылайша, жартылай қорғаушы болып бастап кеттім, арасында гол да соғып жүрдім. Маусым соңында командадағы бомбардирлердің бірі болдым,– дейді Эдуард Сон.

Ол алғашқы маусымда сегіз гол соқты. Бұл жартылай қорғаушы үшін тәп-тәуір нәтиже. «Днепр» сапында КСРО чемпионатында ойыншы ретінде мүмкін болатын барлық жүлдеге қол жеткізді. Біріншіліктің бас жүлдесін 1988 жылы еншілесе, келесі маусымда екінші орыннан көрінді. Сондай-ақ КСРО кубогымен, Федерация кубогында қанжығаларына байлады. Ал 1990 жылы 23 кездесуде 10 доп соғып, команданың ең үздік мергені атанды. Одан кейін Франция чемпионатының екінші дивизионындағы «Аяччо» командасына ауысты.

Еуропаға қоныс аударуының себебін былай түсіндірді.

90-жылдары қиын кезең басталды. Футболшылары алғашқы тобы Еуропа клубтарын жағалап кетті. Оның алдында 1988 жылы КСРО құрамасы Еуропа чемпионатында финалға жетіп, өздерін дәлелдеп тастаған болатын. Одақ футболшыларының беделі жоғары болды. 1986 жылы Игорь Беланов «Алтын доп» жеңіп алды, Александр Заваров «Ювентус» сапына ауысты. Киевтің «Динамосының» базасында құрама жасақталды. Ол кезде КСРО футболшыларының бағасы өзге шетелдік ойыншылармен салыстырғанда төмендеу еді. Ал маған кейіннен Мәскеудің«Спартак» клубының басшыларының бірі болған Григорий Есауленко Швейцарияға баруға ұсыныс жасады. Алайда «Лозаннаға» жете алмай қалдым. Сөйтіп, «Днепрға» қайта оралдым. Тек жарты жылдан кейін Францияға баратын мүмкіндік туындады. Шыны керек, одақ көлемінде барлық титулға қол жеткізгендіктен отбасымды ойладым. 90-жылдары инфляция қандай болғанын білесіздер. Францияның екінші дивизионына баруға келісім бердім. Әрине, қаржылық жағынан да, өмір сүрк жағынан да Францияда өзімді жайлы сезіндім. Тек футболшы ретінде өкінішім бар. Францияның екінші дивизионының деңгейі біздің чемпионаттан төмен еді, - дейді ол.

Алғашқы маусымда ауыр жарақат алып, тоғыз айын емделумен өткізді. Клуб басшылары осыдан кейін келісімшартты бұзғысы келген болатын. Бірақ Эдик өзін дәлелдеп, келесі маусымда команданың ең үздік сұрмергені болды. Одан кейін «Аяччо» өзінің кәсіби статусынан айырылып, тек әуесқой деңгейдегі команда болып қалды. Осылай төрт жылға жасалған келісімшарты бұзылды. Дегенмен Сонға «Звали», «Дюнкерк», «Лаваль», «Тулон» сияқты командалар қызығушылық танытты. Бірақ оның таңдауы үшінші дивизиондағы «Перпипьян» командасы болды. Команда 1993-1994 жылдардағы маусымда өз дивизионында бірінші орын алып, екінші дивизионға көтерілді. Ал Эдуард 14 доп соғып, команданың бас мергені атанды. Дегенмен, бұл клубпен де қош айтысуына тура келді. Ол кезде «Перпипьянның» қаржылық жағдайы аса мәз емес еді.

Футболдағы карьерасын аяқтайтын уақыт жақындаған кезде «Руан» командасының президентімен кездесіп, ортақ келісімге келеді. Ол футболдан кеткен соң, жұмыс тауып беруге уәде береді. «Руанның» сапында төрт маусымын өткізген соң, 1998 жылы біржола футболмен қош айтысты. Осыдан кейін бизнеспен айналыса бастайды.

Эдуард Сон – қазіргі кезде Францияның Руан қаласындағы танымал кәсіпкерлердің бірі. Руан қаласы мақта-матаның орталығы. Сондықтан болар Эдуардтың кәсібі де осы бағытта.

Сербия астанасы Белградта бокстан дәстүрлі Бранко Пешич мемориалы мәресіне жетті жетті.

Бұған дейін ел намысын қорғаған 12 боксшының сегізі финалға шыққаны туралы хабарлаған болатынбыз. Ақтық сында олардың төртеуі жеңіп, төртеуі жеңілді. Осылайша, Қазақстан құрамасы жалпыкомандалық есепте бірінші орынға ие болды.

«Belgrade winner» турнирінде жүлде алған қазақ боксшылары:

I орын

• Ернұр Қайрат (48 кг)
• Санжар Тәшкенбай (51 кг)
• Дәулет Молдашев (54 кг)
• Диас Молжігітов (75 кг)

II орын

• Сабыржан Аққалықов (71 кг)
• Ерасыл Жақпеков (80 кг)
• Данияр Рахымбердинов (92 кг)
• Олжас Боқаев (+92 кг)

Айта кетейік, аталған турнирге әлемнің 16 елінен 106 боксшы қатысты.

Қазақстан тәуелсіздік алғаннан бері 6 қысқы, 5 жазғы Олимпиадаға қатысып үлгеріпті. Бірақ көптеген жанкүйер үшін 2000 жылғы Сидней Олимпиадасының орны бөлек. Биыл осы аламанның аяқталғанына да 24 жыл толып отыр.

Ол жылдары теледидарға телміретіндер көп болғанымен, арнаның саны аз еді. Сондықтан болар Олимпиада сияқты аламан долаларды басынан соңына дейін қалдырмай қарайтынбыз. Бәлкім, жасыл құрлықтағы Олимпиада жүрегімізде ерекше сақталуының бір құпиясы да осынша шығар. Ендеше, қазақ халқына құт болған 20 жыл бұрынғы доданы еске түсіріп көрейік.

Сол кезде Халықаралық Олимпиада комитетіне мүше елдердің ішінде Ауғанстанның спортшыларының басқасы Аустралияға келіп жетті. Арасында Қазақстан да бар. Біздің делегацияны боксшы Ермахан Ыбырайымов бастап жүрді.Жалпы, көк төлқұжаты бар 130 спортшы өнер көрсетті. Ең көбі «спорт падишасы» саналатын жеңіл атлетиканың өкілдері. Сиднейде бұл спорт түрінен 25 қатысушы болды.

Жасыл құрлықтағы Олимпиаданың шымылдығы 2000 жылғы 15 қыркүйек түрілген. Бір қызығы, 26 қыркүйекке дейін 11 күн бойы медаль бұйырған жоқ. Бірде-бір спортшымыз жүлдеге іліге алмай, зарыққанымыз тарихтың бетінде жазылып тұр. Есесіне, соңғы 5 күнде 3 алтын мен 4 күмісті қоржынға салдық. Барлығы 27 қыркүйекте басталды. Сол күні Олимпиаданың ең биік тұғырына жеңіл атлет Ольга Шишигина көтерілсе, велоспортшы Александр Винокуров күміс жүлдеге ие болды. Одан бөлек, 4 боксшымыз ширек финалдағы кездесулерін ұтып, бір қуантып тастады. Бұл дегеніңіз кемі қоржында 4 қола медаль бар деген сөз еді.

Өмірде әділеттік барын дәлелдеген чемпион

Сиднейдегі жарқын жеңістердің бастауында Ольга Шишигина тұр. Тіпті, сол жолы топ жаратына да көп ешкім сенбеді. Алматылық арудың бұған дейін ең үздік нәтижесі 1995 жылғы әлем чемпионатының күміс медалі еді. Ольга финалда тек америкалық Гэйл Диверске есе жіберген. Бұл спортшы 1990-жылдардың орта тұсында 100 метрге спринтерлік және кедергілер арқылы жүгіруден де алдына жан салған емес( 1992 және 1996 жылғы Олимпиада ойындарында 100 метрге спринтерлік жүгіруден алтын алған). Бірақ көбіне кедергілер арқылы жүгіруден жолы болмай қалатын. Сиднейдегі Олимпиада Диверстің соңғы мүмкіндігі еді. Бірақ бұл жолы да бұйыртпады. Жартылай финалда америкалық кедергілерді кезек құлатып, жарыс жолынан шығып қалды. Финалда отандасымыз жеке дара оза шапты. Құдайдың өзі Ольгаға көмектескендей болды. Сөйтіп, Олимпиада тұғырының ең жоғары сатысына көтерілген алғашқы қазақстандық әйел спортшы атанды.

– Мәреге жеткенде ғана өзімнің чемпион атанғанымды түсіндім. Гейл Диверс жарыстан шығып қалған соң, бас жүлдеге үміткер үшеу қалды. Олар – нигериялық Глория Алози, тағы бір америкалық Мелисса Морис және мен болатынмын. Үшеуіміздің көрсеткішіміз жобалас. Бұл жерде кім стартты жақсы бастайды, соған да көп нәрсе байланысты еді. Ең қиыны – бірінші кедергіні оңай секіру. Бұл психологиялық тұрғыдан өте маңызды. Егер басында сенімділікті жоғалтсаң, мұндай қысқа қашықтықта топ жару қиын. Финалда менің жүйкем басқаларға қарағанда қалыпты болып шықты. Арада бірнеше секунд өткенде, Қазақстан туын ұстап стадионды жүгірдім. Бұл менің өмірімдегі ұмтылмас сәт. Бұдан кейін Олимпиадаға қатыспайтынымды түсіндім. Спорттық карьерамдағы жалғыз және алғашқы Олимпиадамда осындай толағай табысқа қол жеткіздім. Былайша айтқанда, сәттілік менің жағымда болды. Оның үстіне, Сиднейде өзімді Олимпиада жүлдесін алуға лайықты екенімді дәлелдедім. Оның алдында Атлантада мені қалай ысырып тастағандарын жақсы білемін ғой. Мен осы жеңіске өмірімді арнадым, – деді Шишигина Олимпиададан кейін «Жас қазақ» тілшісіне.

Велоспорт пен еркін күрестегі күміс

Сол кездегі спорт агенттігінің төрағасы болған Дәулет Тұрлыханов әлі күнге дейін Александр Винокуровтың алтыннан айырылып қалғанына күмән келтіреді.

– 2000 жылғы Сиднейдегі Олимпиада ойындарындағы велошабандоз Александр Винокуровтың германиялық Ян Ульрихтен жеңілуі мен үшін әлі күнге дейін сұрақ, – дейді Дәулет Тұрлыханов.

Өйткені жасыл құрлықтағы Олимпиада ойындарында Винокуровтың алдын ораған Ян Ульрих өзінің командаласы болатын. Яғни Олимпиадаға екеуі де «Т-Мобайл» командасының мүшесі ретінде келді. Дәулет Болатұлы сол үшін де сезіктенетін шығар.

Дегенмен, Винокуров араға 12 жыл салып, Олимпиаданың алтынын бәрібір еншіледі. 37 жасында Лондонда топ жарғанын көзі қарақты жанкүйер жақсы біледі.

Екінші күміс еркін күміс балуаны Ислам Байрамуковқа бұйырды. Жамбыл облысының тумасы 97 келіде белдесіп, финалға дейін жетті. Ол кезде балуандарды топтарға бөлетін. «Е» тобында үш балуан болды.

Ислам алдымен әзірбайжандық Дәуіт Махамадовтан айласын асырғанымен, келесі белдесуінде кубалық Вильфредо Моралес Суарестен жеңілген еді. Қызығы сол, Суарес одан кейін әзірбайжан балуанынан ұтылып қалды. Үшеуінің арасында топ жеңімпазы ретінде Байрамуков жартылай финалға жолдама алды. Ақтық айқастың жолдамасын поляк Марек Гармулевичпен сарапқа салып, оны оп-оңай тізе бүктірді. Алайда финалда дағыстандық Сағит Мұртазәлиевке шамасы жетпей, күмісті қанағат тұтты.

Әлі күнге дейін жаңармаған рекорд

Сидней Олимпиадасы дегенде боксшылар еске түседі. бас бапкер Тұрсынғали Еділов 7 боксшы апарып, оның бәрі ширек финалға жолдама алғаны бар. Ал төртеуі тіпті финалға дейін жетіп, екеуі чемпион атанды. 20 жылдан бері бұл жетістік қайталанған емес.

Сан емес, сапа нәтиже берген Олимпиада осы Сидней болды. Куба, Ресей, АҚШ 12 боксшыдан апарды. Украина мен Румыниядан – 11, Өзбекстаннан –

10, Таиландтан – 9 боксшы қатысты. Ал біздің жеті боксшымыздың төртеуі жүлдеге ілігіп, Куба мен Ресейден кейін жалпы командалық есепте үшінші орынға тұрақтадық. Бұл бас бапкер Тұрсынғали Еділов және оның штабының еңбегі.

Сидней Олимпиадасы дегенде бірден марқұм Бекзат Саттарханов еске түседі. 20 жасында қазақ жастары арасынан шыққан тұңғыш Олимпиада чемпионы атанды.

Бекзат ширек финалда негізі грузин, бірақ сол кездері Түркия азаматтығын қабылдаған Рамазан Палианиды, жартылай финалда марокколық Тахар Тамсаманиды ұтты. Ал шешуші кезеңде тланта Олимпиадасының чемпионы тайландтық С.Кампсингті жолдан тайдырған, бір жыл бұрын әлем чемпоны атанған америкалық Рикардо Хуарестің осал тұсын тапты.

Бекзатқа дейін қазақ жігіттері арасында бокстан Олимпиада алтынын алған ешкім болмады. Күміс, қола жүлдегерлер баршылық, алайда, өзімізге ыңғайлы, қолбала саналатын осы бір жекпе-жек түрінен алтын жүлде керек-ақ еді. Сиднейден алдындағы Олимпиадаларда Серік Қонақбаев, Болат Жұмаділов, Ермахан Ыбырайымов, Болат Ниязымбетов жеңістің шыңына бір-екі қадам қалғанда ғана есе жіберіп жатты. Біздің қаракөздерге Олимпиада ойындарында бұйыратын алтын жүлде рингке Бекзаттың шығуын күтіп тұрды ма деп ойлайсың кейде. Себебі, Бекзаттан соң біздің қазақ боксшылары Олимпиадалардың ешқайсысынан жүлдесіз қайтпай келеді, Ермахан, Бақтияр, Бақыт, Серік, Даниярлардың жетістіктері осыған дәлел!

Ал 71 салмақта жұдырықтасқан Ермахан Ыбырайымов «Олимпиада чемпионы атанамын» деген уәдесінде тұрды. Отандасымыздың Куба қабыланы Хуан Эрнандестің қалай жеңгені тарихтың жылнамасында алтын әріптермен жазылып қалары анық. Финалда румын Марин Симионнан ұпай санымен ұтылып жатып, соңғы минуттарда жеңісті жұлып алғанын тіптен сөзбен жеткізу мүмкін емес шығар!

Аса ауыр салмақтағы боксшы Мұхтархан Ділдәбековтің Сиднейдегі күмісі де алтынға бергісіз. Тағы бір күміс 51 келідегі Болат Жұмаділовке бұйырды. Өкініштісі, Болатқа Олимпиаданың ең биік тұғырын бағындыру бақыты бұйырған жоқ. Аталанта мен Сиднейде де күмісті қанағат тұтты.

Дмитрий Бяков есімі қазақ футболының тарихында ұзақ сақталары анық. Оны спорттық режимді бұзды деп айыптады. Бірақ Еуро-2008 іріктеу кезеңінде «А» тобында бес доп соғып, Криштиану Роналду сияқты әлем жұлдыздарымен бірге сұрмергендер көшінде болғаны тарих бетінде қатталып тұр. Жүегіне сұғылған пышақтан кейін де футболға қайтып оралды. Бір командада ойнаған әріптесу Павел Леус бір сұхбатында Бяковтың өмірі Гиннестің кітабына кіруге сұранып тұр дегені бар. Сонымен, Дмитрий Бяков кім?

Есіктен ересектер футболына дейін

Ол 1978 жылы 9 сәуірде Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданы, Балтабай ауылында дүниеге келген.

– Марқұм әкем Николай Бяков – боксшы, халықаралық дәрежедегі спорт шебері. Анам Ирина Анатольевна – орыс тілі мен әдебиетінің мұғалімі. Әкем менің боксшы болғанымды қалады. Сондықтан күн сайын жүгіртіп, жаттығулар жасататын. Оның кестеге сай жаттығуын орындамасам көшеге шығармайтын. Ал мені футбол алаңы қызықтыратын. Нағыз рахатқа сол жерде бөленетінмін, – дейді Дмитрий Бяков.

Ауылда доп теуіп жүрген Дима футболдан балалар бапкері Рафик Наргиповтың көзіне бірден түседі. Баланың бойындағы талантын байқаған бапкер оның ата-анасына айтып, футболға беруге көндіреді. Сөйтіп, 20 шақырым қашықтықта орналасқан Есік қаласындағы күнделікті жаттығуға әкесі апарып тұрды. Кейде жаттығуға баруға ақшасы болмағанда Наргипов өзі көмектесіп тұрады. Рафик Хамидович Диманың аудандық, облыстық турнирлерге қатысуына мүмкіндік жасайды. Осылайша, баланың тәжірибе жинақтауы үшін қолынан келгенін аямайды. Бірақ кейіннен Бяков өзін үлкен футболға үкілеп қосқан бапкерінен бас тартады. Осыдан соң Алматыдағы Евгений Кузнецов басқаратын мектеп-интернатқа қабылданады. Қаладағы әжесінің үйінде тұрып, осы мектепті бітіріп шығады. Мектептен кейін әскер қатарына шақырылады.

Отан алдындағы борышын өтеп келгеннен кейін ол қалалық біріншілікте елімізге танымал жаттықтырушылар –Дмитрий Огай мен Вахид Масудовтың көзіне түседі. Алдымен 1997 жылы «Қайраттың» қосалқы құрамына алынса, көп ұзамай негізгі құрамға ілігеді.

– 1998 жылдың көктем айы болатын. «Қайрат» Алматыда Степногорск қаласының «Химик» командасымен кездесті. Ол кезде Әли Әлиев екеуіміз баламыз. Жеңіл атлеттерге арналған төсенішті айналып жүгіріп, өз мүмкіндігімізді күтеміз. Бұл ойында 1:1 есебі ұзақ сақталып тұрды. Матчтың бітуіне аз уақыт қалғанда Әнуар Нысанбаевтың орнына алаңға шығарды. Осы кездесуде Серік Жейлітбаевтың пасын тиімді пайдаланып, жеңіс голын соқтым. Сөйтіп, дебютім сәтті басталды, – дейді футболшы.

Жалпы, Бяков 1998-2000 жылдар аралығында алматылық клуб сапында 46 ойын өткізді.

2000 жылдың 31 тамызында Ресейдің «Зенит» командасынан шақырту түседі. Ол кезде команданы Юрий Морозов жаттықтыратын. Айтпақшы, дәл осы уақытта «Зенит» сапында тағы бір «Қайрат» ойыншысы Евгений Тарасов өнер көрсете бастаған. Бірақ Бяков клубқа қабылдағанымен, келісімшарттың барлық талаптарын түсіндіріп беретін агенті болмаған. Нева өзенінің жағалауында екі апта жаттығып,елге оралады. Ал сол жылдың 5 қарашасында «Қайрат» Азия кубок иегерлерінің турнирінің 1/8 финалында Түркіменстанның «Небитчи» клубымен жолығады. Матчтың 89-минутында Дмитрий Бяковтың қайшылап соққан голы командаға жеңіс әкелді әрі «Қайрат» ширек финалға жолдама алды. Бұл ойыннан кейін Ресейден тағы шақырту түседі. Біреуі Мәскеудің «Торпедо», екіншісі Махачкаланың «Анжи» клубы. Ол екіншін таңдайды.

Негізі Ресейде ойнауға болушы еді. «Анжидің» сол кездегі бапкеріГаджи Гаджиев: «Командада болғанынды қалаймын. Қазақстан құрамасының ойындарына бармай-ақ қой. Ресей құрамасына ауыс» дегені бар. «Анжиде» ойнай алмады деп жүргендер бар екен. Шын мәнінде басқа жағдайлар себеп болды. Өйткені, қайта «Қайратқа» оралсын деген бұйрық келді, – дейді Дмитрий Бяков.

Жүрекке қадалған қанжар

Осылайша, Алматыда екі жылын өткізіп, өзіне тиімді ұсыныс жасаған «Ақтөбе» командасымен келісімшартқа отырады. Өкінішке қарай, Батыс командасына ауысқан жылы сәтсіздікке ұшырайды.

Оқиға былай болған: Бяков 9 сәуірде өзінің 25 жасқа толған туған күнін Алматының бір мейрамханасында достарымен және «Қайраттағы» әріптестерімен бірге атап өтеді. Дәл сол күні «Қайраттың» тағы бір шабуылшысы Әлібек Бөлешовтің де туған күні болатын. Алматының танымал бір мейрамханасында бас қосқан қос туған күн иесі мен олардың достары отырыстан соң үйлеріне тарай бастайды. Достарынан қалыс қалған Дмитрий мейрамхананың көрші бөлмесінде орын алған төбелеске араласып, сол жерде бұзақылардың бірі оның дәл жүрегіне пышақ сұғады. Төбелесті ажыратуға барған тағы бір футболшы Ерлан Жауғашов та сол жерде жарақат алады. Қаладағы ауруханалардың біріне тез арада жеткізіліп, дәрігерлер оның өмірін сақтап қалғанымен, екі айын аурухана палатасында өткізуге мәжбүр болды.

Тағдырдың бұл соққысынан есін әзер жинап, жекеше түрде жаттығуларын жасай бастаған ол бірнеше айдан соң футбол алаңына қайта оралды. Бірақ тек әуесқой деңгейде. Кейіннен үлкен футболға да оралу туралы шешім қабылдайды. Алдымен Қарағандының «Шахтерінде» тәуір өнер көрсетті. Сол кезде кеншілердің бас бапкері Вахид Масудов болатын. Диманың өмірінде елеулі рөл атқаратын бұл бапкердің футболшыға көп көмегі тиеді. Ал келесі жылы ел біріншілігін «Астана» сапында бастайды. Сол тұста команданың бас бапкері Арно Пайперс ұлттық құраманың да тізгінін ұстап жүрген. Клубта табысты өнер көрсетіп жүрген футболшысын Арно ұлттық құрамаға да шақыра бастайды. Осы жылы елордалықтар қарқыны қатты «Ақтөбені» басып озып, ел чемпионы атанды. Бұл Бяковтің Қазақстан чемпионатындағы алғашқы және соңғы «алтыны» болды. Пайперс келесі жылы «Алматы» командасының бас бапкері болып ауысқанда Диманы да өзімен бірге ала кетеді. «Алматыда» бір жылын өткізгеннен кейін 2008 жылдың қаңтар айында ресейлік «Сатурн» командасына шақырылады. Бұл кезде команданың бас бапкері Гаджи Гаджиев Диманы бұрыннан танитын. Бұлай дейтініміз, бір кездері «Анжи» клубына да осы бапкер шақырған болатын. Бірақ « Сатурнмен» келісімшарт сәтсіз аяқталып, «Астанаға» оралады. Кейіннен «Шахтер», «Жетісу» командаларында өнер көрсетті. Ал футболдағы карьерасын Талдықорғанда аяқтады.

Жарқыраған жұлдызды сәті

Ұлттық құрама сапында алғаш 2000 жылы Сауд Арабиясына қарсы жолдастық кездесуде әріптесі Владимир Нидергаустың орнына алаңға шықты. 2006 жылы Еуро-2008 іріктеу раунды аясында Бакуде өткен Әзірбайжан құрамасына қарсы кездесуде бірінші голын соқты. Бұл гол Қазақстанның Еуропа чемпионатының іріктеу раундындағы тұңғыш голы. Сол сында Бяков Португалия, Польша, Финляндия, Бельгия, Әзірбайжан құрамаларына бес доп соқты. Осы соққан голдарының арқасында турнирде Криштиану Роналду, Эузебиуш Смолярек, Никола Жигич сияқты мергендермен бірге турнирдің ең үздік сұрмергендерінің қатарынан көрінді. Жалпы, ұлттық құрамасы сапында 2000-2008 жылдары аралығында 33 ойында 8 гол соққан.

Дмитрий Бяков қазақ футболына өз есімін жазып қалдырды. Бүгінгі таңда ауыл шаруашылығы саласында еңбек етеді. Ол алаңда ғана емес, сыртында да талай елдің аузында болған ойыншы. Казиноға ұтылған мерседес көлігі, Дубайдағы түрмеде отыруы сияқты әңгімелері өте көп.

Қазақстан тарихында алғаш рет шорт-тректен ересектер арасында әлем чемпионатында жүлде бұйырды. Қостанайлық Денис Никиша Роттердам қаласында (Нидерланд) өтіп жатқан әлем чемпионатында күміс жүлдеге ие болды.

500 метрге конькимен жүгіруден финалдық кезеңде жерлесіміз 41.676 секунд уақытта мәрені кесті. Ол бірінші келген қытайлық Сяочун Линнен (41.592) небәрі жарты секундтан да аз уақыт қалып қойған. Ал канадалық Джордан Пьер-Жиль (52.289) үздік үштікті түйіндеді.

Жарыс барысында үш бірдей шорттрекші құлап қалды. Денис қазақстандықтар арасынан әлем чемпионатында жүлде алған алғашқы шорттрекші атанып отыр. Осыған дейін ересектер арасында мұндай жетістікке ел спортшылары әлі жеткен емес.

Жарыстан кейін спортшыны Ұлттық Олимпиада комитетінің президенті Геннадий Головкин құттықтады.

«Шорт-тректен әлем чемпионатында еліміз үшін тарихи медаль жеңіп алғаныңызбен Сізді және бапкерлеріңізді шын жүректен құттықтаймын! Бұл жеңіс көк мұздағы ұзақ жылдар бойғы еңбектің, төзім мен тәртіптің жемісі. Болашақта бұдан да биік нәтиже көрсетіп, қазақстандық жанкүйерлерді қуанта беруіңізге тілектеспін!», - деді ҰОК президенті.

Спортшының өзі де жарыстан кейін пікір білдірді.

«Қазір бастан кешіп жатқан сезімдерімді жеткізу мүмкін емес. Айтарға сөзім жоқ. Осы медальға қол жеткіздік-ау! Былтыр жүлде қолымнан сырғып кетіп еді. Бүгін бәрі ойдағыдай болды. Өз нәтижеме ризамын.Күміс медаль менің жақсы өнер көрсеткенімнің айғағы. Тарихта тұңғыш рет біз әлем чемпионатының медалін алдық. Ризамын.Осы жолдағы ең қиын нәрсе – өз-өзіңмен күресу. Спортшылар менің не айтқым келетінін түсініп отыр. Нәтиже көңілден шығады. Маусым аяқталар тұста көңілім жайланып қалды. Жылдың соңғы халықаралық жарысы. Енді демалып, қайтадан қалыпқа келуге мүмкіндік бар. Миландағы Олимпиадаға екі жыл қалғанын ескеріп, әрі қарай еңбек ету керек», - деді Никиша.

Бішкекте 19-21 сәуір күндері күрес түрлері бойынша Азия аймақтық іріктеу турниріне қатысатын Қазақстан балуандарының тізімі белгілі болды. Ақпан айында ел чемпионатында олимпиадалық салмақта чемпион атанған спортшылар аталған сында белдеспек.

Назарларыңызға Париж Олимпиадасының жолдамасы үшін күресетін балуандар тізімін ұсынамыз.

Грек-рим күресі:

60 келі: Айдос Сұлтанғали

67 келі: Мейіржан Шермаханбет

77 келі: Демеу Жадыраев

97 келі: Олжас Сырлыбай

130 келі: Әлімхан Сыздықов.

Еркін күрес:

57 келі: Ерасыл Мұхтарұлы

65 келі: Майис Әлиев

74 келі: Нұрғожа Қайпанов

97 келі: Әлішер Ерғали

125 келі: Юсуп Батырмұрзаев

Әйелдер күресі:

50 келі: Лаура Ғаниқызы

53 келі: Жұлдыз Ешімова

57 келі: Эмма Тисина

62 келі: Ирина Кузнецова

68 келі: Елена Шалыгина

76 келі: Жәмила Бақбергенова.

Футболдан Қазақстан ұлттық құрамасы Дубайдағы оқу-жаттығу жиыны аясында Түрікменстан құрамасымен жолдастық кездесу өткізді. Бұл ойында ешқашандай трансляция, матч хаттамасы болған жоқ. Екі құрама да осындай келісімге келген.

Магомед Адиев бапкер Грекиямен кездесу алдында ешқандай картаны ашқысы жоқ екені түсінікті. Ұлттар лигасының плей-офф бәсекесі аясында жартылай финалда ежелгі Эллада елінде алаң иелерімен жолығамыз. Сондықтан жігіттердің күшін бір байқап көрді.

Ойынға келсек, Қазақстан футбол федерациясының мәліметі бойынша кездесудің 2-минутында Ислам Чесноков Максим Самородовтың пасынан кейін есептті ашқан. Бірінші тайм 1:0 есебімен аяқталды.

Үзілістен кейін 47-минутта Александр Зуев алыстан тоғыздықты көздеп, есепті еселеді.

Демек, Зуев ұлттық құрамадағы алғашқы голын соғып отыр. Бірақ бұл ойында хаттама толтырылмағандықтан есепке алынбайды.

Матчтың алдында Қостанайдың «Тобыл» командасының бапкерлер штабында жұмыс істейтін Евгений Набоченко пікір білдірді. Ол кезінде Түрікменстан қақпасын күзеткен.

«Жігіттер әрине қарсылық көрсетеді. Бірақ Түрікменстанға УЕФА аясында Еуропа құрамаларымен терезесі тең ойын көрсетіп жүрген командамен ойнау қиынға соғады. Түрікмен жігіттерінде де амбиция бар. Бұл құрамалар деңгейіндегі ойын. Өздерін көрсетіп, жақсы ойын көрсетуге тырысады. Оңай болмасы анық. Матчтың жабық режимде өтуіне келсек, бұл тактикаға байланысты деп ойлаймын. Кез келген жабық ойынның өзіндік мәні бар», - деген еді Евгений Набойченко.

Енді Қазақстан 21 наурызда Афиныда Грекиямен жолығады.